En dan zijn ze weer op school!
Over een paar dagen mogen leerlingen weer naar de basisscholen; een geweldig moment voor leraren, ouders en vooral de leerlingen zelf. Hoewel er zorgen zijn, zullen veel leraren blij zijn hun leerlingen weer te ontmoeten. Hoe ga je straks weer beginnen met je klas? Hoe geef je ruimte aan de gevoelens die er bij leerlingen leven? Hoe schep je het pedagogisch veilige klimaat zodat leren weer mogelijk wordt? Wat doet er toe op school, welke waarden zijn op school zo levend dat het je houvast geeft voor de start volgende week?
De leerrivier
Een prachtige metafoor is de leerrivier, bedacht en ontworpen door Becky Carlzon en opgenomen in haar boek ‘Powering up Children’, welke ze samen met prof Guy Claxton heeft geschreven.
Leraren zijn opgeleid om het curriculum te verzorgen; kerndoelen, vakinhouden en kennis worden veelal op een natuurlijke manier ingebed in het dagelijkse lesgeven. Deze bovenstroom in de leerrivier stroomt snel.
Daaronder zit de stroom van vaardigheden en geletterdheid. Geletterdheid is de kennis en de vaardigheid om informatie te verwerven en te verwerken; goede lees en rekenvaardigheden zijn daarbij essentieel. Ook andere vaardigheden zijn belangrijk; hoe ziet bijvoorbeeld goed samenwerken er uit? Ook deze tweede stroom in de leerrivier stroomt meestal redelijk snel.
Daaronder zit de tragere onderstroom van de attitudes en aanleg. Welke attitudes moet je bijvoorbeeld laten zien om goed te kunnen samenwerken? Ben je bijvoorbeeld bereid om alle informatie te delen? Verplaats je jezelf in de ander en luister je daarbij aandachtig (ook al ben je het niet eens met iemands standpunt)? Spreek jij je aanleg wel aan en ben je bereid daarin ‘te stretchen’?
Vanuit de pedagogische benaderingswijze de Learning Power Approach (ook wel Building Learning Power) wordt aanbevolen om deze attitude kant te koppelen aan de lesinhouden en de vaardigheden die je toch al van plan was om te gaan doen.
Leerlingen weer op school: wat is van waarde?
En dan zitten de leerlingen weer in je klas. Hoe begin je dan? Gelijk de boeken open en aan het werk (want ze hebben al zoveel achterstand)? Even een ochtend (emotionele)stoom afblazen en dan weer los? Ik denk dat dit het moment is om ‘White space’ te organiseren. Het gaat erom dat je tijd en ruimte hebt om na te denken, zodat je geest niet zo vol zit dat je je overweldigd en overbelast voelt. Het gaat om je emotionele toestand en welzijn, om wat je voelt, weet en gelooft over jezelf, te kanaliseren. Wat doet er toe? Als onze leerlingen van school gaan, waar worden we dan blij van? Wat betekenen de antwoorden en gedachtes hierover voor de start volgende week?
Wat ik daarom wil toevoegen en herzien aan deze leerrivier, is een goede ‘bodem’ en stevige ‘kades’ waardoor het leren ook goed kan doorstromen op alle drie niveaus. Deze bodem en kades zijn gevuld met waarden die voor jou als mens en jullie als schoolteam er toe doen, betekenis geven. Hierdoor kunnen beslissingen over hoe te starten, logisch en waardevol worden. Nu in deze opstartfase is dus een goed moment om hierbij stil te staan. Aanbevelingen:
- Heb een langdurig (en laat het regelmatig terugkomen) gesprek met elkaar over waar je blij van werd in de afgelopen periode en jullie willen behouden. Wat willen jullie absoluut niet meer? Passen deze antwoorden (nog) bij de kernwaarden van de school?
- Doe dit gesprek ook met leerlingen. Wat hebben jullie belangrijk gevonden de afgelopen tijd? Wat wil je behouden? Wat wil je niet meer? Wat zouden we samen voortaan anders kunnen doen?
- Heb dit gesprek ook met ouders. Leg de verbinding met wat zij waardevol vinden en hoe zij in de opvoeding mee kunnen helpen om attitudes die thuis nodig zijn, ook helpen bij het leren op school.
Veel succes en plezier de komende weken!
Anton de Vries
3 februari 2021
Literatuur:
- Powering up children, Carlzon and Claxton (2018)
- eerder blog over ‘white space’
