Thuisonderwijs: alleen maar lastig of ook een kans?

Zeker, het is niet altijd eenvoudig om als ouder thuiswerken te combineren met het runnen van een gezin en een ‘thuisschooltje’. Zo dicht op elkaar en verschillende rollen aannemen in deze Corona tijd zal soms lastig zijn. Maar er liggen ook kansen. Opvoeden en leren kunnen als nooit tevoren goed worden verbonden, zodat het op een natuurlijke manier de goede attitudes traint die bij leren horen. Die goede attitudes kunnen dan ook weer het thuiswerken ontlasten.

Dynamische driehoek

Opvoeding en onderwijs zijn niet los van elkaar te zien, kinderen brengen immers de meeste tijd thuis en op school door. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat een goede relatie en samenwerking met de ouders van een school van positieve invloed op de ontwikkeling, de prestaties, de betrokkenheid en het welbevinden van kinderen (onder andere Hattie, 2014; Marzano, 2014). Samen optrekken is daarin het devies. Dit wordt ook wel ‘ de dynamische driehoek’ genoemd. Veel scholen hebben dit in hun visie staan.

Building Learning Power

Het gedachtegoed Building Learning Power  van prof Guy Claxton, kan hierbij helpen. BLP heeft als doel kinderen betere ‘learners’ te maken; dit niet alleen voor op school, maar ook thuis, op de sportvereniging, enz. Deze (pedagogische) benaderingswijze wil kinderen en leerlingen trainen en coachen om veerkrachtiger, vindingrijker, reflectiever en socialer te laten worden. Goede leergewoontes daarbij zijn dan essentieel; wat helpt als je vastloopt, hoe kan je op andere manieren leren, wat kan je herzien en anders doen en hoe kan je goed samenwerken? Dit zijn zomaar een paar vaardigheden en attitudes die niet alleen in het leren belangrijk zijn, maar ook in je latere werk, in je relaties enz. Het goede hierbij is dat ouders samen met school een essentiële rol spelen. Deze Corona tijd geeft een uitstekende kans om een en ander toe te passen.

Tips:

• Wat is een goede leerplek?
  Met z’n allen aan tafel werken en leren lijkt gezellig, maar is het handig en verstandig? Zijn er zo niet te veel afleidingen? Vraag uw kind wat hij of zij denkt wat een goede rustige leerplek is en zodanig dat hij of zij anderen ook niet kan afleiden. Honoreer het idee van uw kind en vraag aan het eind van de dag/week of het goed heeft gewerkt; de autonomie wordt hiermee versterkt (tegenwoordig kan je met wifi versterkers in het hele huis goede ontvangst creëren).
• Bemoedig op de inzet;
  Het is verleidelijk om uw kind te prijzen over het eindresultaat; ‘wat knap van je’, ‘ik zie wel dat je veel talent hiervoor hebt’, ‘jij bent slim’ enz. Dit soort complimenten kunnen kinderen vastzetten; het appelleert aan iets wat ze van nature al in zich zouden hebben. Maar wat nou als het dan even niet lukt? We weten dat naast aangeboren aanleg (capaciteiten) een groot deel van groei plaatsvindt op basis van kunnen doorzetten als het tegen zit, andere manieren van aanpak uit proberen, te onderzoeken, koppelingen te maken met eerder geleerde, iets durven te herzien (omdat het handiger kan), goed te imiteren (nadoen) van rolmodellen zoals leraren, trainers en ouders. Het stimuleert en geeft kinderen vertrouwen als ze complimenten krijgen op deze laatste manieren van leren. ‘Ik zie dat het nog niet helemaal is gelukt, maar je hebt wel doorgezet’. ‘Wat goed dat je de planning hebt aangepast nu je weet dat het handiger kan om je doel te bereiken’. ’Goed idee van je om even met wat klasgenoten te overleggen hoe zij dit hebben aangepakt?’ enz.
• Vastlopen is een kans om iets te leren;
  U bent niet de leraar van uw kind; die rol hoeft u ook niet aan te nemen. Natuurlijk ga je nog eens iets verduidelijken als uw kind niet weet wat hij of zij moet doen.  Echter het is goed om kinderen even te laten nadenken hoe hij of zij zelf iets kunnen oplossen. Ze zitten dan in een zogenaamde ‘leerkuil’ (James Nottingham); ‘wat kan je nu helpen?’, is een belangrijke vraag daarbij. In onderwijsland noemen we dit strategieën bedenken. ‘Kan je met iemand overleggen uit je klas? Heb je het nogmaals gelezen? Wat kan het gemakkelijker voor je maken? Zijn er andere manieren om dit probleem aan te pakken?’ enz. Aan het einde van de dag is het verstandig om even terug te komen op dit vastlopen. Het is gelukt; wat heeft nu vooral geholpen? Kan je dit ook gebruiken op andere momenten, bij andere vakken?
• Teken de manieren waarop iets jou kan helpen;
  In een klas waar de leerkuil (Nottingham) was uitgelegd, mochten leerlingen de kuil zelf gaan tekenen en hun eigen strategieën er in zetten. Deze eigen leerkuil was beschikbaar in hun tafelvak, zodat wanneer ze vastliepen en het even niet meer wisten, deze konden raadplegen. Hieronder een afbeelding van een leerlingen uitgroep 8. Tekst en beeld kunnen helpen om goede gewoonten te trainen.

• Vragen die kunnen stimuleren;
  Er zijn een aantal manieren van vragen stellen die kinderen kunnen laten nadenken over hoe ze dit anders kunnen doen:
  Wat wil je uitzoeken? Hoe heb je dit gedaan? Wat zou je nu een beetje meer kunnen oefenen? Waar ben je (niet zo) tevreden over? Hoe zou je dat anders kunnen aanpakken? Hoe had je dit gemakkelijker voor jezelf kunnen maken? Wat zou nog meer kunnen helpen? Is er iemand die het anders aanpakt? Wat zou het uitdagender voor je kunnen maken? Probeer het gewoon maar eens; van proberen kun je leren!
• Kinderen leren zeker ook van (buiten)spelen; veel van de ‘leerspieren’ uit het Building Learning Power model worden dan geoefend. Bovendien geeft spel plezier en is buiten spelen gezond. Thuis leren is ook plezier kunnen hebben!

Tot slot
Hoe kunt u uw eigen vindingrijkheid inzetten om werken en thuisonderwijs verder te ontlasten en hanteerbaar te houden? Zijn er in de straat/buurt gepensioneerden die het heel leuk zouden vinden om uw kinderen een paar uurtjes onder hun hoede te nemen? Kunt u een netwerk opzetten van ouders uit dezelfde groep van uw kinderen en zo per toerbeurt de kinderen thuis ontvangen? Bovendien laat u aan uw kinderen zien dat u naar creatieve en werkbare oplossingen zoekt en daarmee modelt u als ouder een goede leergewoonte. Hopelijk kunt u tijdens deze Corona tijd zo ook genieten van de ontwikkelingen die uw kind doormaakt. Succes!

Building Learning Power wordt als pedagogische benadering ingezet op veel v.o. en p.o. scholen in Australië, Nieuw Zeeland, Groot Britanië en op een dertigtal scholen in (Noord) Nederland.

8 januari 2021

Drs. Anton de Vries

Trainer adviseur Building Learning Power

www.antondevries.com