Hoe veerkrachtig is mijn school?

Een kort onderzoek

Een aantal scholen in (Noord) Nederland heb ik begeleid en begeleid ik nog steeds in hun schoolontwikkeling via het onderwijsconcept Building Learning Power, een gedachtegoed van professor Guy Claxton. Building Learning Power is een pedagogische manier van lesgeven die erop gericht is om alle leerlingen te ontwikkelen tot zelfverzekerde en bekwame leerlingen; klaar, bereid en in staat om te kiezen, te ontwerpen, te onderzoeken, na te streven, problemen op te lossen en het leren voor zichzelf te evalueren, alleen en met anderen, op school en daarbuiten. Inhoud, vaardigheden en attitude worden daarbij aangesproken en getraind.

Veerkracht

Een van de vier gebieden, welke als een systeem aan elkaar zijn verbonden, is het gebied van de veerkracht. Veerkracht betekent vanuit BLP dat je in het leren:
van een uitdaging houdt, weet dat leren soms lastig is, niet bang bent om fouten te maken en dat je het gevoel van iets te leren fijn vindt.

Kort onderzoek
In mei 2020 tijdens de corona crisis, heb ik een korte vragenlijst verstuurd naar een aantal BLP scholen die het BLP traject reeds eerder hadden gevolgd; een viertal directeuren/coördinatoren hebben een beeld gegeven van wat zij bij hun op school/afdeling zagen (op een vijf puntsschaal van zeer zeker tot zeker niet). Wat waren de opvallendste uitkomsten?

• Staat open voor nieuwe ideeën en kritiek ; alle 4 zeer zeker
• Bespreekt problemen openlijk en communiceert helder; 3 zeer zeker, 1 enigszins
• Is bereid om verantwoorde risico’s te nemen; 3 zeer zeker, 1 enigszins
• Blijft ook in moeilijkere tijden gefocust; 3 zeer zeker, 1 enigszins
• Kan overzicht houden over het geheel en kan de aandacht tegelijkertijd richten op details; 2 zeer zeker, 1 enigszins en 1 neutraal
• Is bereid om passende maatregelen te nemen wanneer de school geconfronteerd wordt met uitdagingen en moeilijkheden; 3 zeer zeker, 1 enigszins

Extra toevoegingen van verschillende directeuren:

• Onze afdeling is redelijk ‘soepel’ doorgegaan tijdens de schoolsluiting. Ons onderwijsproces bestaat nu uit digitale inchecks met de hele coachgroep, sessies met kleinere groepjes en individuele gesprekken. Dit gaat allemaal met videobellen. Veel leerlingen leren door en iedereen is door ons Teams-platform makkelijk bereikbaar. Het is belangrijk dat leerlingen hun leerproces steeds zichtbaar maken in ons portfolioplatform. Daar is steeds overleg over.
• Onze leerlingen hebben uitermate snel geschakeld naar het afstandsonderwijs. Aan veerkracht geen gebrek. We ontmoeten de klas 3x per dag,  een half uur per keer, in onze digitale leeromgeving.
• Er werd regelmatig gesproken over de leerkuil waar we eigenlijk met elkaar in gevallen zijn, maar zeker ook samen uit geklommen zijn. Dat werd door kinderen ook zo gezegd! Zelfs in de kleutergroepen werd er online met BLP gewerkt.
• Woorden als herzien, doorzetten en samenwerken zijn voorbij gekomen.
• Deze periode heeft zeker een verbinden karakter (gehad). We zijn er echter nog niet aan toe om achterover te leunen. Interessant proces!

Wat is de waarde?

Dit was geen officieel onderzoek met een controle groep. Er zullen ongetwijfeld grote individuele verschillen zijn bij leerlingen en leraren; leerlingen die zich zeer veerkrachtig hebben opgesteld (maar dat hoogstwaarschijnlijk anders ook al deden) en leerlingen die door wat voor oorzaak verder achterop zijn geraakt. Voorzichtigheid is dus geboden met het trekken van conclusies.
Wel fijn is het om te zien, dat deze scholen blijkbaar genoeg veerkracht ervaren om het onderwijs in lastige tijden vorm te geven. Daar zullen ongetwijfeld veel variabelen aan mee hebben geholpen, echter deze BLP scholen weten daarbij taal te geven en een behulpzame attitude aan te boren. Deze BLP leertaal, die zij modellen naar hun leerlingen, helpt hen weer om veerkrachtiger om te kunnen gaan in deze lastige tijd! Dat is in het kader van een ‘Leven Lang Leren’ voor leerlingen, leraren en directeuren alleen maar toe te juichen!

8 september 2020,
drs. Anton de Vries